Memur disiplin cezaları hukukumuzda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda düzenlenmiştir. 657 sayılı Kanunumuzun 7.maddesine göre;
Memur Disiplin Cezaları Nelerdir?
Madde 7 – (Değişik: 12/5/1982 – 2670/2 md.)
Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere katılamazlar.
Devlet memurları her durumda Devletin menfaatlerini korumak mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, memleketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yardım edemezler.
Memur Disiplin cezaları,
1-) Uyarma Disiplin Cezası,
2-) Kınama Disiplin Cezası,
3-) Aylıktan Kesme Disiplin Cezası,
4-) Kademe İlerlemesinin Durdurulması Disiplin Cezası,
5-) Devlet Memurluğundan Çıkarma Disiplin Cezasıdır.
Memura Tutanak Tutulursa Ne Olur?
Görevi gereği gibi yerine getirmediği ve beklenen özen göstermediği tespit edilen ya da düşünülen memur hakkında üstleri tarafından tutanak tutulabilir. Memur hakkında tutanak tutulması doğrudan bir yaptırım nedeni olmayıp, memur hakkında yürütülecek soruşturmanın başlangıcıdır. Memur hakkında yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı veya hangi yaptırımın uygulanacağı yapılacak disiplin soruşturması neticesinde ortaya çıkacaktır.
Kanunumuzun 127. Maddesinde tutanak sonrasında ki zamanaşımı süreleri düzenlenmiştir ;
“Zamanaşımı:
Madde 127 – (Değişik: 12/5/1982 – 2670/33 md.) Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren; a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına, b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına, Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar”
Yurt Dışına İzinsiz Çıkan Memurun Cezası
Kanunumuzda memurun amirinden habersiz yurt dışına izin almadan çıkmasına engel bulunmamaktadır. 2011 De Yapılan Değişiklikle Birlikte Kanunumuz Bu Konuda Memura Herhangi Bir Sorumluluk Yüklememiştir. Ancak 2011 Yılından Önce, İzinsiz İl Dışına Veyahut Yurt Dışına Çıkan Memura Aylıktan Kesme Cezası Uygulanmaktaydı.
657 Disiplin Cezaları
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunumuzda disiplin cezaları düzenlenmiştir. Bunlar şöyledir;
1-) Uyarma Disiplin Cezası: Memura davranışlarında ve hangi birimde görevli ise görevini daha dikkatli şekilde yapması adına verilen yazı ile bir bildirimdir.
2-) Kınama Disiplin Cezası: Uyarma disiplin cezasına göre daha ağır olan kınama disiplin cezasında davranışlarında ve görevinde kusurlu hareket ettiğinin yazı ile bildirilmesidir.
3-) Aylıktan Kesme Disiplin Cezası: İsminden de anlaşılacağı üzere aylıktan kesme disiplin cezası memurun brüt aylığından 1/30-1/8 arası kesinti yapılmasıdır.
4-) Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası: Memurun işlediği fiilin ağırlığına göre 1-3 yıl kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır.
5-) Devlet Memurluğundan Çıkarma Disiplin Cezası: Adından da anlaşılacağı üzere devlet memurluğundan çıkarma disiplin cezası memurun bir daha alınmamak üzere devlet memurluğundan uzaklaştırılmasıdır.
Silsile Atlamanın Cezası
Devlet kademelerinde çalışan memurlar kamu düzeninin sağlanması adına belli bir hiyerarşi de çalışmaktadır. Bir memurun üstü tarafından kendisine yöneltilen haksız bir eylemi Devlet Memurlarının Şikayet Ve Müracaatları Hakkındaki Yönetmelikte yer alan usullere göre yapmalıdır. Memur üstünü asla atlayamayacağı için buna silsile atlama denir. Silsile atlamanın cezası uyarma disiplin cezasıdır.
Usulsüz Rapor Alan Memurun Cezası
Memurlar ancak Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık Ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğe göre rapor alabilecektir. Aksi raporlar usulsüz rapor olacaktır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu md. 125/C fıkrasına göre;
Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek aylıktan kesme cezasına sebep olacaktır.
Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek,” fiili kanunun m.125/D-b fıkrasında ele alınmıştır. Ve cezası kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır.
Öğretmen Disiplin Cezaları
Öğretmen Disiplin Cezaları da yukarıda belirttiğimiz memur disiplin cezaları ile aynıdır. Ancak örnek vermek gerekirse öğrencisini döven bir öğretmen hakkında ayrıca ceza soruşturması ve kovuşturması da yürütülecek ve kasten yaralamadan ceza alabilecektir.